Dit is  een veel gestelde vraag en hier is natuurlijk geen pasklaar antwoord op omdat het van zoveel factoren afhankelijk is. Iemand met een hese stem bijvoorbeeld, zal meer baat hebben bij korte en zachte oefeningen zoals het maken van een glijdend en dalend geluid terwijl het hoofd beweegt.  

Maar eigenlijk is dit de hamvraag: Hoe kan ik op een doeltreffende manier oefenen? Zeker wanneer we geen zeeën van tijd hebben.
Omdat je een nieuw automatisme wilt ontwikkelen, is het belangrijk drie weken achtereen dagelijks op een vast moment te trainen. Het is beter twee keer op een dag bijvoorbeeld tien minuten te oefenen dan een keer op een dag twintig minuten. Consequent oefenen is dus veel belangrijker dan af en toe uren achtereen te zingen.
Oefen je daarna nog drie weken door, dan wordt je onbewust bekwaam en activeer je het cel geheugen van je lichaam. Dat betekent dat wanneer je geconfronteerd wordt met nieuwe uitdagingen of spanning, bepaalde delen van je lichaam (tong, kaak,…) dan automatisch de nieuwe ontspannen aangeleerde houding gaan aannemen.
Ondanks dat je na zes weken een automatisme hebt ontwikkeld, is het nog steeds belangrijk te blijven oefenen. Hoe vaardiger je wordt, hoe korter je je oefensessies kunt maken want in het begin heb je tijd nodig om te herkennen welke spieren je opspant wanneer je bijvoorbeeld hoger of luider wil zingen.

Er zijn verschillende oefeningen die maar enkele minuten duren die je in de loop van de dag kunt doen. Zoals een zacht gezoem s’morgens voor het opstaan en voor je begint te praten. Een echte weldaad voor je stem. Of je kan de buikholte ontspannen door massage toe te passen of op een bal te gaan liggen. Observeer je stem ook wanneer je praat. Als er bijvoorbeeld spanning op je kaak zit, dan is dat waarschijnlijk ook het geval wanneer je zingt. Je vaardigheden kun je dus het snelst ontwikkelen door bepaalde spieren te isoleren tijdens het spreken.
Maar als je echt kracht wil ontwikkelen dan zul je toch iets heel intensief moeten doen. Is jouw stem in goede conditie en heb je een optreden op het eind van de week, dan is het noodzakelijk de dagen ervoor langer te oefenen, net voor het punt dat je stem vermoeid wordt.(gebruik hierbij wel de juiste spierontspanning en elke dag een andere oefening).
De dag voor het optreden hou je het eenvoudig met gezichtsmassage, het ontspannen van je tong en strottenhoofd, alsook het werken aan de flexibiliteit van je stem (met de ng-klank).

Help, mijn stem gaat alle kanten op!

Focus je niet op hoe je stem klinkt maar besteedt aandacht aan het voelen van je lichaam tijdens het oefenen. Je stem is blij om vrij te zijn en wil de grens opzoeken van zijn kunnen en van wat het (nog) niet kan zodat het zijn eigen geluid kan vinden. Dus stel jezelf eerder lichaamsbewuste vragen.  Haal ik mijn schouders op en kijk ik naar boven wanneer ik hoger zing? Wat voel ik wanneer ik het puntje van mijn tong tegen de onderkant van mijn tanden leg?, enz…
En last but not least, geloof niet wat hier geschreven staat maar test het uit. Observeer steeds welk effect een bepaalde oefening op je lichaam heeft en geniet van het proces. Want het gaat niet om de bestemming, maar de reis ernaartoe.